«Αριστερός είναι ο άνθρωπος που από ένστικτο αντιστέκεται. Δεν μπορεί ο άνθρωπος που έχει ευαισθησίες να ανέχεται την αδικία, την ανισότητα, την αθλιότητα που έχει επιβληθεί στον πληθυσμό, την ανισότητα που σπάει κόκαλα», Κώστας Καζάκος
Με βαθιά συγκίνηση αποχαιρετήσαμε τον κομμουνιστή καλλιτέχνη και θεατράνθρωπο Κώστα Καζάκο.
Όμως πως μπορείς να αποχαιρετήσεις τελικά έναν άνθρωπο που θα ζει για πάντα μέσα από το κοινωνικό – πολιτικό – πολιτιστικό του έργο, για πάντοτε στην συνείδηση, στην ψυχή και στους αγώνες ενός λαού;
Ο Κώστας Καζάκος γεννηθείς το 1935 στον Πύργο της Ηλείας, από μικρός είχε ξεκάθαρη αντίληψη για τη ζωή και την πραγματικότητα. Προερχόμενος από αριστερή οικογένεια, βίωσε την εξορία του πατέρα του, Αναστάσιου Καζάκου, ο οποίος δούλευε ως δημόσιος υπάλληλος και μύησε στο διάβασμα και την μόρφωση τον μικρό Κώστα. Το 1952 και αφού ζούσε για πολλά χρόνια μαζί με τα αδέρφια του και τη μητέρα του, τελείωσε το νυχτερινό γυμνάσιο δουλεύοντας παράλληλα, ωστόσο δεν κατάφερε να σπουδάσει στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών αν δεν παρουσίαζε πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων κάτι που δεν έκανε ποτέ!
Ακολούθησε, λοιπόν, τον δρόμο της τέχνης σπουδάζοντας στην κινηματογραφική σχολή Σταυράκου, με δάσκαλο τον Κάρολο Κουν και συμμετείχε σε αριστουργήματα του θεάτρου και του κινηματογράφου όπως: «Ο κύκλος με την κιμωλία» του Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Η αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, «Νεκροί χωρίς τάφο» του Ζαν-Πολ Σαρτρ, στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, στις Όρνιθες του Αριστοφάνη, ενώ στον κινηματογράφο σε έργα όπως «Η αρπαγή της Περσεφόνης» του Γρηγόρη Γρηγορίου με σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, στην Λυσιστράτη, στην Ιφιγένεια, στον Άνθρωπο με το Γαρύφαλλο και φυσικά στο Κονσέρτο για Πολυβόλα που γνώρισε και ερωτεύτηκε την Τζένη Καρέζη.
Φυσικά αναφέραμε μόνο ελάχιστα θεατρικά και κινηματογραφικά έργα που πήρε μέρος, ενώ θα ξεχωρίσουμε την θρυλική θεατρική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο», μια εμβληματική προσπάθεια καταγραφής της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μια εμβληματική προσπάθεια λαϊκής ανάτασης κατά τον αντιδικτατορικό αγώνα.
Το μεγάλο μας τσίρκο έκανε πρεμιέρα στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο «Αθήναιον». Το έργο ήταν του Ιάκωβου Καμπανέλλη, την σκηνοθεσία ανέλαβε ο Κώστας Καζάκος με τον Άρη Δαβαράκη, την μουσική έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος και τα τραγούδια ερμήνευσε ο Νίκος Ξυλούρης, ενώ δεν έλειψε και ο θρύλος του «Καραγκιόζη» Ευγένιος Σπαθάρης, που διακόσμησε τον χώρο της εισόδου ενώ δίδαξε στους ηθοποιούς τη σκηνή του Καραγκιόζη. Ο Κώστας Καζάκος, ο Ρωμιός, η Τζένη Καρέζη, το Ρωμιάκι, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Κολοκοτρώνης, και τόσοι άλλοι, μίλησαν στην καρδιά του λαού, για τα λάθη, τα πάθη τα καλά και τα άσχημα της ιστορίας μας. Με γλώσσα τόσο ειλικρινή, το μεγάλο μας τσίρκο μπορεί να μας μιλά σε κάθε εποχή για κάθε εποχή. Γι’ αυτό και οι συντελεστές του, και ειδικά ο Κώστας Καζάκος και η Τζένη Καρέζη, κυνηγήθηκαν σκληρά από την Χούντα.
Η Τζένη Καρέζη μάλιστα είχε δηλώσει:
«Έπρεπε να είναι κάτι σαν λαϊκό πανηγύρι, να κλείνει μέσα του πολλή ρωμιοσύνη… και μέσα από τη σάτιρα, τον αυτοσαρκασμό, το γέλιο και το δάκρυ, να μιλήσουμε για τους καημούς και τα όνειρα της φυλής μας, για προδομένους αγώνες, για προδομένες ελπίδες… και πάνω απ’ όλα για ομορφιά. Για την ομορφιά αυτού του λαού, που δεν παύει ποτέ να αγωνίζεται, να προδίδεται, να πιστεύει και να συνεχίζει τον αγώνα του, διατηρώντας τις ρίζες του αναλλοίωτες αιώνες τώρα. Όλα αυτά όμως θά ’πρεπε να ειπωθούν ρωμέικα, ζεστά. Καθόλου φιλολογικά. Καθόλου εγκεφαλικά. Θά’ πρεπε, δηλαδή, να γραφτεί ένα έργο που να έχει μέσα του τους σπόρους της λαϊκής μας τέχνης. Εγχείρημα δύσκολο, άπιαστο σχεδόν».
Η αντιμετώπιση του Κώστα Καζάκου για την τέχνη αποτυπώθηκε σε πολλές συνεντεύξεις σε όλη του τη ζωή, ενώ η αγάπη του για αυτήν τον οδήγησε στη συμμετοχή του από διάφορους ρόλους (σκηνοθεσία, ηθοποιία κλπ.) σε έργα μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πάντοτε ενεργός πολιτικά μέσα από τα έργα του και την δράση του και οργανωμένος στο ΚΚΕ, μέσα από το οποίο εκλέχθηκε και βουλευτής επικρατείας το 2007 και το 2009.
Στη δημοσιογράφο Εύα Νικολαΐδου είχε δηλώσει μεταξύ άλλων:
«Η ιδεολογία είναι το άλφα και το ωμέγα. Αν υπάρχει καθαρόαιμη πολιτική πράξη είναι η καλλιτεχνική, έχει να κάνει με τη ζωή, με τα προβλήματα των ανθρώπων και με τον τρόπο που τα αντιμετωπίζουν και που μπορούν να τα διορθώσουν. Διότι ασχολείται η τέχνη με την αγωνία του ανθρώπου να φτιάξει μια καλύτερη ζωή. Τώρα, ενόσω ζει, όχι να περιμένει να ανταμειφθεί στους ουρανούς. Γιατί οι ουρανοί αδειάσανε, έχουν κενό, αποδείχθηκε αυτό, το μάθαμε, τελείωσε. Ούτε κανένας γέρος κάθεται απάνω σε κανένα σύννεφο.
Ο άνθρωπος παλεύει να φτιάξει τη ζωή του ανθρώπινη, που ν’ αξίζει τον κόπο να τη ζει. Κι ακόμα περισσότερο ένα βήμα, να τη φτιάξει έτσι που ν’ αξίζει τον κόπο να πεθαίνει για χάρη της. Ε, αυτό είναι όλο το πρόβλημα. Δεν μπορείς να κάνεις θέατρο, μουσική, κινηματογράφο, τίποτα, αν αυτό δεν ακουμπάει στην πραγματικότητα.»
Με έμπνευση και συγκίνηση από την προσφορά του στον λαό, από τους αγώνες και την τέχνη του, εκφράζουμε τα βαθιά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους συντρόφους του.
