Δεκεμβριανά 1944 | Φωτογραφικό Υλικό από το Ιστορικό Οδοιπορικό στην Αθήνα

5 Δεκεμβρίου, 2021

Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία και μαζικότητα το δεύτερο Ιστορικό Οδοιπορικό στην Αθήνα, στο πλαίσιο της επετείου των Δεκεμβριανών του 1944.

Πάνω από 200 άνθρωποι όλων των ηλικιών συμμετείχαν σε ένα οδοιπορικό που κράτησε για τρεισήμισι ώρες δεδομένης της όρεξης όλων μας και των καλών καιρικών συνθηκών σήμερα.

Μάθαμε, συζητήσαμε, προβληματιστήκαμε, μα κυρίως εμπνευστήκαμε από την ιστορία του λαού μας, από τις κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης στην Ελλάδα. Περπατήσαμε στους ίδιους δρόμους και τις ίδιες γειτονιές, που πριν τόσα χρόνια ο λαός έδινε μάχες επί 33 ημέρες για την ελευθερία του από τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης.

Ξεκινήσαμε από το Μετρό Ακρόπολη που μιλήσαμε για τη μάχη του Μακρυγιάννη. Προχωρήσαμε στο Σύνταγμα που αναφερθήκαμε στις μεγάλες μάχες που δόθηκαν στην γύρω περιοχή και την Πλατεία Συντάγματος, ενώ συνεχίσαμε στην πλατεία Κοραή που σταθήκαμε μπροστά από τα παλιά γραφεία του ΕΑΜ. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Οδοιπορικού περάσαμε από κτίρια στα οποία μέχρι και σήμερα υπάρχουν οι τρύπες από τις σφαίρες εκείνων των ημερών. Περπατήσαμε στα Εξάρχεια περνώντας και από το μνημείο του δολοφονημένου μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και καταλήξαμε στον ιστορικό χώρο του Πολυτεχνείου. Στις στάσεις μας στα Εξάρχεια αναφερθήκαμε στις ευρύτερες μάχες που δόθηκαν πέριξ του κέντρου της Αθήνας. Πέραν όμως των ένοπλων συγκρούσεων και ιστορικών γεγονότων, μιλήσαμε συνολικά για το ζήτημα των Δεκεμβριανών, για την πολιτική σύγκρουση της εργατικής με την αστική τάξη και τους συνεργάτες της. Σχεδόν κάθε δρόμος της πόλης μας έχει και μια ιστορία ν’ αφηγηθεί από τον Δεκέμβρη του ’44 και σίγουρα έχουμε πολλά ακόμη να μάθουμε και να εξερευνήσουμε.

Τα Δεκεμβριανά δεν ήταν μια τυχαία εξέλιξη των πραγμάτων, αλλά ήταν η ωρίμανση της σταθερής πορείας προς τη ρήξη βάσει των αποκλίνουσων πρακτικών, τοποθετήσεων και προοπτικών οι οποίες αναδείχθηκαν μέσα από τη δράση του ΕΑΜ και μερίδας του αστικού κόσμου. Ο φόβος της Βρετανίας και της ελληνικής αστικής τάξης λόγω της γιγάντωσης του ΕΑΜ, διαφαίνεται βάζοντας μπροστά σχέδιο αποδυνάμωσής του με διακοπή αποστολής πολεμοφοδίων και υπογράφοντας στα μέσα του 1944 τη Συμφωνία του Λιβάνου για το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας όπου το ΕΑΜ θα μειοψηφεί. Η αποφυγή της «κομμουνιστοποίησης» των Βαλκανίων ορίζει και τις πολιτικές συμμαχίες των Βρετανών στο εξής. Η δράση των Ταγμάτων Ασφαλείας εντείνεται. Δεκάδες είναι οι περιπτώσεις των μπλόκων και των ολοκαυτωμάτων που σημειώνονται σε όλη την ελληνική επικράτεια το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1944. Η ηγεσία της Αντίστασης δίνει αποφασιστικές μάχες εναντίον των Ταγμάτων Ασφαλείας και όλων των ένοπλων συνεργατών των Γερμανών, όπου σε διάφορες περιοχές της Αθήνας και της χώρας προχωρούν σε σφαγές και απεριόριστη βία.

Η πολύχρονη καταπίεση, η φτώχεια κι η αιματηρή δράση των συνεργατών των ναζί κατέστησαν τις γειτονιές της Αθήνας καζάνια που κόχλαζαν. Σε αυτές κατοικούσε κόσμος που απέργησε για καλύτερους μισθούς και σταμάτησε τις απολύσεις στην κατεχόμενη Αθήνα του 1942, που με πολιτική απεργία και μαχητική διαδήλωση στις αρχές του 1943 εισέβαλε στο φρουρούμενο υπουργείο Εργασίας, έκαψε καταστάσεις και πήρε κρυμμένα τρόφιμα, τα οποία μοίρασε στο λαό της Αθήνας και τελικά ματαίωσε οριστικά την κατοχική επιστράτευση με τη διαδήλωση των 200.000 στις 5 Μάρτη στην κατεχόμενη Αθήνα του 1943. Όμως, η βρετανική αεροπορία που ξέρναγε βόμβες ισοπεδώνοντας τις γειτονιές της Αθήνας, τα τανκς και οι δεκάδες χιλιάδες Βρετανοί στρατιώτες δεν μπορούσαν να νικηθούν με τα όπλα του ΕΛΑΣ, που δεν είχε τη δυνατότητα ανεφοδιασμού. Όταν μετά το διαδοχικό αιματοκύλισμα της κεντρικής διαδήλωσης του ΕΑΜ στην Αθήνα στις 3 Δεκέμβρη και της πορείας της απεργίας που προκηρύσσεται στις 4 Δεκέμβρη ξεσπούν ένοπλες συγκρούσεις, η πόλη χωρίζεται στα δύο. Η δυναμική της σύγκρουσης που φέρει μέσα της τη συσσωρευμένη εμπειρία των 3,5 ετών της Κατοχής, ξεπερνάει τους όποιους πολιτικούς σχεδιασμούς. Απέναντι σ’ αυτούς τους δυσμενείς συσχετισμούς η μάχη της Αθήνας κράτησε 33 ημέρες.

Μέσα από αυτήν την ανακοίνωση καταγγέλλουμε πως για δεύτερη συνεχόμενη φορά σε ιστορικό οδοιπορικό που οργανώνουν οι Αναιρέσεις, η αστυνομία ακολουθούσε προκλητικά τον κόσμο. Ελπίζουμε να άκουσαν έστω και ελάχιστα από όσα είπαμε και συζητήσαμε, μαθαίνοντας έτσι λίγη από την ιστορία των αγώνων του λαού μας.