Η κατάληψη του Πολυτεχνείου στην Πάτρα

Γράφει ο Αλέξανδρος Σκλάβος

Το αντιδικτατορικό κίνημα στην Πάτρα ξεκίνησε το 1972, με την επιθυμία των φοιτητ(ρι)ών για ελεύθερη εκφορά λόγου και ιδεών να έρχεται σε αντιδιαστολή με την νοθεία που αποκαλύφθηκε στις φοιτητικές εκλογές που προκηρύχθηκαν από το κράτος. 

Το Φλεβάρη του 1973 πραγματοποιήθηκε συνέλευση στο παράρτημα -όπου οι φοιτητές μπήκαν αυτοβούλως- η οποία κράτησε δεκαέξι ώρες και συμμετείχαν 1300 φοιτητές. Η συνέλευση πήγε και ένα βήμα παρακάτω στην οργάνωση του κινήματος,  εκλέγοντας επιτροπή αγώνα. 

Η πρώτη διαδήλωση κατά της χούντας έγινε τον Μάρτιο του 1973, όταν δεν δόθηκε στους/στις φοιτητ(ρι)ες  χώρος να μαζευτούν να συνομιλήσουν. Τελικά, κατέληξαν στην εστία του πανεπιστημίου όπου και παρέμειναν εγκλωβισμένοι,  ανακηρύσσοντας τον χώρο ως Πανεπιστημιακό  Άσυλο. Λίγο αργότερα, οι δυνάμεις της αστυνομίας εισέβαλαν και ακολούθησαν οχτώ συλλήψεις.

Η δίκη των 8 πραγματοποιήθηκε στις 10 Αυγούστου του 1973, ημερομηνία που επιλέχθηκε σκοπίμως για να μην υπάρχουν πολλές/οι φοιτητ(ρι)ες στην πόλη λόγω καλοκαιριού. Ωστόσο, αποτέλεσε κόμβο για το κίνημα της Πάτρας. Σε αυτόν τον χρόνο ξεκινάει, λοιπόν, η εξέγερση του Πολυτεχνείου Αθήνας. Το πρωί στις 15 Νοεμβρίου, εισήλθαν στο παράρτημα φοιτητές και πραγματοποίησαν συνέλευση με χίλια άτομα. Το διακήρυξαν «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Πάτρας» και ξεκινούν κατάληψη.

Για την λειτουργία της κατάληψης συγκροτήθηκαν διάφορες οργανωτικές επιτροπές, ενώ με την βοήθεια κάποιου ερασιτέχνη δημιουργήθηκε ραδιοφωνικός σταθμός ώστε να υπάρχει συνεχής ενημέρωση για την πόλη. Παράλληλα, οι φοιτητές φτιάχνουν προπαγανδιστικό υλικό  τόσο ενάντια στη χούντα όσο και με διεθνιστικά μηνύματα, ενώ έχουν συνεχή τηλεφωνική επικοινωνία με την Αθήνα. Εντός του παραρτήματος από την πρώτη κι όλας μέρα πραγματοποιήθηκαν συναυλίες και σατιρικές παραστάσεις. Ο κόσμος της πόλης αγκάλιασε μαζικά την κατάληψη και στήριξε έμπρακτα τους/τις φοιτητ(ρι)ες. 

Στις 17 Νοέμβρη διοργανώνεται μια πολύ μαζική πορεία στην πόλη. Όταν έγιναν γνωστά τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο της Αθήνας αλλά και η πρόθεση να υπάρξει στρατιωτική επέμβαση και εκκένωση της κατάληψης, αποφασίζεται η διαφυγή προκειμένου να μείνει ζωντανό το κίνημα της πόλης. Γλιτώνουν όλοι με τη βοήθεια κόσμου που τους φυγαδεύει, αλλά την επόμενη μέρα ακολουθούν μαζικές συλλήψεις. Ωστόσο, ένα μεγάλο κομμάτι φόβου έσπασε εκείνες τις μέρες.

Το κίνημα στην Πάτρα άφησε ανεξίτηλο στίγμα στην πόλη με ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών στο εργατικό κέντρο,  αύξηση της πολιτικοποίησης του κόσμου και άνοδο των κομμουνιστικών, σοσιαλδημοκρατικών και αριστερών ρευμάτων. Η λειψή δημοκρατία της περιόδου της μεταπολίτευσης δεν άφησε ικανοποιημένο τον πυρήνα της πρωτοπορίας του κινήματος της εποχής και διέψευσε τις ελπίδες του κόσμου. Όμως, η περίοδος του αντιδικτατορικού αγώνα δημιούργησε μια γενιά που αντιλαμβανόταν ότι είναι φορέας μιας διαφορετικής αντίληψης και ενός συνολικότερου οράματος διεκδίκησης μιας άλλης κοινωνίας ελευθερίας και  ειρήνης για τις ανάγκες των πολλών.

Βιβλιογραφία: αρχείο Δ. Κακαρούμπα. Καταγεγραμμένες μαρτυρίες πρωταγωνιστών του αγώνα στην Πάτρα, Συγκεκριμένα: Η Τζόγια Καππάτου, φοιτήτρια Ηλεκτρολόγων, στον Ηλία Κάνιστρα, Μίμη Γεωργόπουλου στον  Φώτη Λουρίδα, δικηγόρο Πατρών, Αντώνη Μπουλούτζα, δημοσιογράφου στην ¨ΗΜΕΡΑ¨, Άκη Ταγκαλάκη, φοιτητή Πολυτεχνείου, Κώστα Βογιατζή, φοιτητή Μαθηματικού.