Συνέντευξη με εργαζόμενο σκηνογράφο, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται για λόγους προστασίας του εργαζόμενου στο πλαίσιο των συνεντεύξεων με εργαζόμενους/ες στον χώρο του πολιτισμού ενόψει της πανεργατικής απεργίας της 9ης Νοέμβρη
Οι εργαζόμενοι στους χώρους πολιτισμού και τέχνης, όπως φάνηκε πολύ έκδηλα στην πανδημία, αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες εργασιακές συνθήκες (πολλές ώρες εργασίας, χαμηλές αμοιβές, εξουθένωση). Ποια είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζετε; Υπάρχει σταθερή εργασία/εισόδημα;
Καλησπέρα, δουλεύω ως αμπιγιέζ σε μια τηλεοπτική σειρά. Είναι η δεύτερη χρονιά που δουλεύω σε αυτό τον χώρο. Οι δουλειές μας δεν είναι σταθερές, υπογράφεις συμβάσεις που είναι για κάποιους μήνες, οι οποίες μπορεί να ανανεωθούν ανάλογα με το πώς θα προχωρήσει η σειρά. Εκεί βασίζεται πάντα, αν το κανάλι θα συνεχίσει τη σειρά ή όχι. Οι μισθοί δεν είναι αντίστοιχοι σε σχέση με αυτό που προσφέρουμε πάντα. Μιλάμε για 10ωρα, που μπορεί να είναι και παραπάνω. Στη δική μου περίπτωση με πληρωμένες τις υπερωρίες, αλλά αυτό δεν ισχύει πάντα. Είναι πολύ δύσκολα.. Εννοώ ότι είναι μια δουλειά που «έχει πολύ ξύλο» και σωματικά και ψυχικά, οπότε οι μισθοί δεν ανταποκρίνονται σε αυτό το κομμάτι. Και φυσικά στο γεγονός ότι μετά τη σύμβαση μένεις άνεργος και για να βρεις κάτι καινούριο πρέπει να είσαι πολύ καλός στη δουλειά σου και να έχει τις κατάλληλες γνωριμίες.
Απασχολείστε μόνο με το χορό/μουσική/ηθοποιία… ή χρειάζεται να εργαστείτε σε 2η δουλειά για να μπορείτε να ανταπεξέλθετε στο κόστος ζωής;
Κατά τη διάρκεια που είσαι σε ένα project είναι πολύ δύσκολο να κάνεις παράλληλα άλλη δουλειά. Εκτός και αν κάνεις κάτι τα Σαββατοκύριακα αλλά κυρίως αν θες να κάνεις κάτι πιο δημιουργικό. Δεν είναι όμως κάτι εύκολο, είναι πολλές οι ώρες εργασίας και οι μισθοί είναι βιώσιμοι απλά οι συμβάσεις είναι μικρές και δεν υπάρχει σταθερότητα. Συνήθως κάνεις 2η δουλειά για να πας σε κάτι πιο δημιουργικό που δεν σου δίνει αυτή η δουλειά. Ωστόσο πριν από αυτή τη δουλειά χρειάστηκε να κάνω κάτι εντελώς άλλο και μετά δεν ξέρεις που θα βρεθείς. Δηλαδή και εμένα η σύμβαση μου μέχρι το Δεκέμβρη είναι, μετά θα δείξει.
Από πολλούς εργαζόμενους στο χώρο γίνονται δηλώσεις για κακοπληρωμένες αμοιβές, καθυστερήσεις πληρωμών αλλά ακόμα και η μη πληρωμή παρά το γεγονός της κανονικής εργασίας. Έχετε έρθει αντιμέτωποι με τέτοια περιστατικά; Και αν ναι, πώς αντιδράσατε; Υπήρχε κάποιος τρόπος διεκδίκησης;
Δεν έχω πολλά χρόνια στο χώρο της τηλεόρασης οπότε δεν μου έχουν συμβεί κάτι πολλά τέτοια περιστατικά. Έχω ακούσει τέτοιες ιστορίες και είναι γνωστοί στο χώρο κάπως οι κακοπληρωτές και αυτοί που καθυστερούν πληρωμές. Για παράδειγμα, με την παραγωγή που συνεργάζομαι έχει τύχει να καθυστερήσει ένας μισθός 3-4 μέρες, αλλά ήταν κάτι για το οποίο μας μίλησαν και λίγο συλλογικά όλοι αντιδράσαμε. Δηλαδή αν δεν πληρωνόμασταν, δεν θα πηγαίναμε για δουλειά. Οπότε δεν ήταν κάτι που αντιμετώπισε κάποιος μόνος του. Προσωπικά δεν έχω αντιμετωπίσει κάποιο τεράστιο πρόβλημα, αλλά είναι κάτι που παίζει και στο δικό μας χώρο απλά όντας λιγότεροι αυτοί είναι και γνωστοί.
Πιστεύετε πως μπορούν να αλλάξουν ριζικά αυτές οι συνθήκες εργασίας; Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Θεωρείς πως με μια Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που κατοχυρώνει δικαιώματα και θα μπορούσε να προστατεύει τους εργαζόμενους, είναι εφικτό να υπάρξει μια αλλαγή;
Σίγουρα μια ΣΣΕ θα βοηθούσε πάρα πολύ. Όλα τα department να έχουν ένα πλαφόν αμοιβής που θα ζητάνε, να μην πηγαίνεις κάθε φορά ατομικά να διεκδικήσεις τα χρήματα που θεωρείς ότι πρέπει να πάρεις και θα βοηθούσε. Όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας πώς θα μπορούσαν να αλλάξουν… είναι κάτι που προσπαθούμε για κάτι καλύτερο. Ας διευθετηθεί και το κομμάτι των αμοιβών και καθημερινά στον εργασιακό χώρο, προσπαθούμε νομίζω όλοι μας για να υπάρχει μεγαλύτερη επικοινωνία, με καλύτερο τρόπο γιατί είναι ένας χώρος με πολλή ένταση και έχει γίνει κανονικότητα. Οπότε είναι δύσκολο να ξεφύγεις από αυτό, αλλά ελπίζω και στο νέο κόσμο που μπαίνει σε αυτή τη δουλειά που θεωρώ ότι μπαίνει με άλλο βλέμμα προς όλο αυτό.
Υπάρχουν υπαρκτά παραδείγματα ανθρώπων στο χώρο που διεκδικούν με πιο συλλογικό τρόπο το κομμάτι των αμοιβών και τις συνθήκες;
–Ναι ας πούμε ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που προσπαθούν να χτίσουν κάτι τέτοιο. Ας ελπίσουμε να μεγαλώσει όλο αυτό.
Έχουμε μπροστά μας την απεργία στις 9/11. Θεωρείτε πως μπορεί να αποτελέσει ένα μέσο πίεσης και διεκδίκησης για την επόμενη μέρα των εργαζόμενων με σκοπό να βελτιωθεί η ζωή τους;
Πιστεύω ότι η απεργία είναι ένα μέσο πίεσης που μπορείς να διεκδικήσεις πολλά πράγματα. Παρόλα αυτά είναι δύσκολο να απεργήσεις στο δικό μας χώρο. Δηλαδή δεν μπορώ εύκολα να φανταστώ να λείπει κάποιος από το γύρισμα γιατί είμαστε λίγο πολύ ένας κρίκος και αν λείψει ένας θα είναι δύσκολα τα πράγματα. Επίσης μπορεί να γίνει αφορμή για να απολυθείς και είναι ένας χώρος που είναι πραγματικά δύσκολο να βρεις δουλειά και νομίζω ότι πρόκειται να κάνεις είναι καλύτερο να γίνει συλλογικά. Σίγουρα είμαι υπέρ της απεργίας αλλά δεν νομίζω να καταφέρω να απεργήσω.
Μετά την εμφάνιση του metoo, παγκοσμίως και εγχώρια, μετά τις δημόσιες καταγγελίες, έχει αλλάξει η κατάσταση στο εργασιακό περιβάλλον; Συνεχίζουν παρόμοια περιστατικά? Και αν ναι, καταγγέλονται ή μένουν στην αδράνεια υπό το φόβο της απόλυσης/στιγματισμό στον ευρύτερο κόσμο του θεάματος;
Υπάρχουν σίγουρα περιστατικά παρενόχλησης, όπως και σε όλες τις δουλειές. Νομίζω ότι τελικά τα βλέπουμε σαν κανονικότητα, όπως είπα και πριν για την ένταση που υπάρχει στα γυρίσματα. Κάπως και όλο το flirting που ξεφεύγει και πάει σε άλλα επίπεδα και θα μπορούσε να καταγγελθεί αλλά τα όρια είναι πολύ λεπτά. Οπότε πρέπει να μάθεις να τα διαχειρίζεσαι και να κρατάς κάποιες αποστάσεις στην ουσία για να μην ξεπερνιούνται τα όρια, το οποίο δεν είναι εύκολο. Επίσης, υπάρχουν κάποια πειραγματάκια σαν αστείο, τύπου «εντάξει μη με καταγγείλεις» ή «μη σε ακουμπήσουμε και μας καταγγείλεις». Το οποίο δεν είναι καθόλου αστείο και θα έπρεπε να το παίρνουμε πιο σοβαρά. Πιστεύω ότι δουλεύεται ακόμα γιατί είναι και φρέσκο. Θέλω να πιστεύω ότι είμαστε σε μια κατάσταση που αν αποφασίσω να πω κάτι, θα ακουστώ. Και θα επηρεαστεί αυτός ο άνθρωπος. Είναι πλέον κάτι που υπάρχουν αυτοί που το κάνουν, αυτοί που το δέχονται και αυτοί που το βλέπουν να γίνεται. Ακόμα δουλεύεται δηλαδή και δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη και μάλλον θα υπάρχει και μετά το metoo απλά με άλλους όρους.
Τέλος, ποιο θα ήταν το μήνυμα που θα δίνατε στους συναδέλφους για την επόμενη μέρα;
Στους συναδέλφους θα έλεγα σίγουρα συλλογικότητα για διεκδίκηση περισσότερων δικαιωμάτων. Επιπλέον, επειδή πρέπει να είσαι σε εγρήγορση σε μια κατάσταση που όλα πάνε πολύ γρήγορα στα γυρίσματα, να σκέφτεσαι, να μην καθυστερείς καθόλου και μπορεί και το 1 λεπτό που θα αργήσεις ή θα ζητήσεις, να δημιουργήσει μεγάλη καθυστέρηση και πρέπει να είσαι συγκεντρωμένος σε αυτό που κάνεις αλλά μέσα σε όλα πάντα μπορεί να κάνεις λάθος, είτε είσαι πολλά χρόνια ή λιγότερα στη δουλειά. Όταν συμβαίνει αυτό πάντα επικρατούν φωνές και δεν βοηθούν καθόλου αλλά ούτε διορθώνουν το λάθος. Επομένως, εγώ φέρομαι με ευγένεια ακόμα και στα σκηνικά έντασης και το διεκδικώ από τους συναδέλφους μου. Οπότε προτείνω να φερόμαστε με ευγένεια, να σεβόμαστε τους άλλους και να τους κατανοούμε, να είμαστε εκεί να βοηθάμε τον δίπλα μας και ακόμα και αν γίνει κάποιο λάθος και μας επηρεάζει όλους να προσπαθήσουμε ψύχραιμα να το αντιμετωπίσουμε.
