Πέθανε σαν σήμερα, 28 χρόνια πριν, το 1994
Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν ένας από τους πιο εμβληματικούς και επιδραστικούς καλλιτέχνες της γενιάς του. Επηρέασε πλήθος συνειδήσεων στη διάρκεια της μεταπολίτευσης τόσο με το πλούσιο έργο του όσο και με τη στάση του ως άνθρωπος και καλλιτέχνης.
Ο Μάνος Χατζιδάκις σφράγισε με τις δημιουργίες του την τέχνη και άνοιξε νέες πολιτιστικές οδούς. Δεν περιορίστηκε στην κοσμικότητα και το στείρο χειροκρότημα αλλά με τη στάση του και το έργο του νοηματοδότησε δραστικά τον προβληματισμό και την αμφισβήτηση σε τομείς όπως η μουσική, το θέατρο, ο κινηματογράφος.
Παρόλο που δεν ανήκε πολιτικά ή ιδεολογικά στην Αριστερά ήταν ένα από τα πιο προοδευτικά και κριτικά πνεύματα της εποχής του και πολλές ήταν εκείνες οι στιγμές που τασσόταν από τη σωστή πλευρά της ιστορίας, με το δίκιο και τις ανάγκες των από κάτω.
Θεωρούσε ότι η τέχνη, ο πολιτισμός και η παιδεία είναι κοινωνικά αγαθά στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και η πρόσβαση σε αυτά πρέπει να εξασφαλίζεται χωρίς όρους, προϋποθέσεις και αποκλεισμούς, για παράδειγμα ταξικούς.
«Και πρώτα απ’ όλα τι εννοούμε λέγοντας παιδεία; Την πληροφορία, την τεχνική, το δίπλωμα εξειδίκευσης που εξασφαλίζει γάμο, αυτοκίνητο κι ακίνητο, με πληρωμή την πλήρη υποταγή του εξασφαλισθέντος ή την πνευματική και ψυχική διάπλαση ενός ελεύθερου ανθρώπου, με τεχνική αναθεώρησης κι ονειρικής δομής, με αγωνία απελευθέρωσης και με διαθέσεις μιας ιπτάμενης φυγής προς τ’ άστρα; Αυτή τη δεύτερη παιδεία την αποκρύπτουν και δεν την δίνουν δωρεάν, γιατί δε συντηρεί και δεν υπηρετεί συστήματα. Αντίθετα τα ελέγχει, τα αναθεωρεί και τα αποδυναμώνει»
Ο Μάνος αναγνώριζε ότι η σχέση τέχνης και αποδέκτη πρέπει να διέπεται από την ισότιμη, αμφίπλευρη και δυναμική σχέση λαού και πολιτισμού μακριά από λογικές ελιτισμού. Θεωρούσε ότι η τέχνη μπορεί να είναι απελευθερωτική να «αγγίζει» και να διαμορφώνει με ανατρεπτικό τρόπο συνειδήσεις, συμβάλλοντας στην ολόπλευρη καλλιέργεια του ανθρώπινου πνεύματος.
«Ζητάμε ν’ αλλάξουμε την παθητική σχέση ακροατή ραδιοφώνου, που υπήρχε μέχρι σήμερα. Να ενεργοποιήσουμε τον ακροατή με αφυπνιστικούς ερεθισμούς σε προβλήματα σκέψεως και τέχνης», είχε πει χαρακτηριστικά ως διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος.
Συνοδοιπόρος και αντίστοιχος του μεγέθους και της ακτινοβολίας του μεγάλου Μίκη Θεοδωράκη, άφησε μέσα από το στίγμα του έργου του την μαγιά και τα ερεθίσματα που αποτέλεσαν συλλογικά εργαλεία για τη σφυρηλάτηση των ιδεών της επαναστατικής υπόθεσης για την αλλαγή του κόσμου, μέσα από το μεγάλωμα της ευαισθησίας των «ανήσυχων» αυτού του κόσμου, όπως ήταν και ο ίδιος και οι ιδέες του.
