Πρόκειται για το πρώτο αριστούργημα του σπουδαίου Ρώσου δημιουργού Αντρει Ταρκοφσκι και είναι μία από τις σημαντικότερες αντιπολεμικές ταινίες όλων των εποχών – η οποία βραβεύτηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1962 και άνοιξε τον δρόμο σ’ έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες παγκοσμίως.
Το σενάριο είναι βασισμένο σ’ ένα αντιπολεμικό διήγημα του Βλαντιμίρ Μπογκομόλοφ και η ιστορία εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με κεντρικό ήρωα ένα δωδεκάχρονο αγόρι, τον Ιβάν, η οικογένεια του οποίου ξεκληρίστηκε από τους Ναζί. Η εκδίκηση και ο πόλεμος αποτελεί γι’ αυτόν τη μόνη επιθυμητή πραγματικότητα. Κατατάσσεται στον Σοβιετικό στρατό ως ανιχνευτής και αναλαμβάνει επικίνδυνες αναγνωριστικές αποστολές, για τις οποίες είναι ο πλέον κατάλληλος χάρη στο μικρό του μπόι και τη σβελτάδα του. Η ικανότητά του να ξεγλιστράει μέσα στις εχθρικές γραμμές τον κάνει χρήσιμο στο στρατό. Δημιουργεί φιλίες με πολλούς από τους ενήλικες συμπολεμιστές, οι οποίοι τον σέβονται και τον αναγνωρίζουν ως ισότιμο αλλά οι αποστολές του γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνες και έτσι απομακρύνεται από την πρώτη γραμμή. Όταν του προτείνουν να πάει σε μια στρατιωτική ακαδημία, για να τον προφυλάξουν από τους κινδύνους της μάχης, ο Ιβάν απορρίπτει πεισματικά την ιδέα. Αρνείται να συμμορφωθεί και προσπαθεί να φύγει από το στρατό για να συναντήσει τους παρτιζάνους. Γίνεται όμως αντιληπτός από τους συντρόφους του και αποφασίζεται να σταλεί σε μια τελευταία αποστολή στις γραμμές του εχθρού…
Αν και το φιλμ γυρίστηκε πριν από σχεδόν πενήντα πέντε χρόνια, δεν έχει χάσει καθόλου από τη δύναμη και την αμεσότητά του, ενώ ακόμα καθηλώνει απόλυτα τον θεατή. Οι σκηνές του ονείρου είναι ιδιαίτερα ισχυρές με τον τρόπο που παρουσιάζουν τόσο την ιστορία, όσο και την κατάσταση του μυαλού του νεαρού Ιβάν. Η ερμηνεία είναι εξαιρετική, όπως και το μοντάζ και η φωτογραφία που είναι αριστουργηματική. Με εξαίρετα ποιητικό τρόπο διαχειρίζεται τον βίαιο τερματισμό της παιδικής ηλικίας από τον πόλεμο και την ανικανότητα του παιδιού που υφίσταται αυτή την απώλεια να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Ουσιαστικά την αντιδραση του παιδιού να ζήσει με οποιονδήποτε τρόπο. Μια ανεστραμμένη πολεμική ταινία, όπου ο πόλεμος δεν έχει τίποτα το ηρωικό, παρά μόνο λασπουριά και αποσύνθεση και η νίκη δεν έχει τίποτα το θριαμβικό, παρά μόνο ερείπια και θάνατο. Αντιστικτικά στην τερατωδία του πολέμου, ο Ταρκόφσκι παραθέτει ονειρικές, ειδυλλιακές σκηνές από τη ζωή του Ιβάν πριν τον πόλεμο. Συνολικά, η ταινία είναι ένα παράδειγμα σκηνοθετικής τελειότητας, αποδεικνύοντας ότι «Τα Παιδικά Χρόνια του Ιβάν» του Αντρέι Ταρκόφσκι, ήταν το πρώτο μεγάλο δημιούργημα μίας καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας…
«Η ανακάλυψη του πρώτου φιλμ του Ταρκόφσκι ήταν για μένα ένα θαύμα. Βρέθηκα να στέκομαι μπροστά σε μια πόρτα κρατώντας το κλειδί που ποτέ κανένας δεν μου είχε δώσει. Για μένα, ο Ταρκόφσκι είναι ο μεγαλύτερος, είναι αυτός που εφηύρε μια νέα γλώσσα, πιστή στην φύση του κινηματογράφου, καθώς συλλαμβάνει την ζωή ως αντανάκλαση, την ζωή ως όνειρο…» εΙχε δηλώσει για την ταινία ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Σάββατο 21/1 , 20:00
Λέσχη Αναιρέσεις Πάτρας
Ζαίμη 69Α